هم خانواده کلمه شریف؛ شرف، شرافت، مشرف، اشرف، اشراف، شرفا، شریفات، شرائف و تشریف است.
واژه شریف ریشه در زبان عربی دارد و در زبان و ادبیات فارسی به معنی بزرگوار و نجیب است. به کسی که دارای شرف باشد شریف می گویند. شریف نام پسرانه در فرهنگ فارسی است و به معنی مرد با شرف است و مونث آن شریفه ، به معنی زن شرف دار است.
از واژه شریف به عنوان صفت نیز استفاده می شود، مثلا فلان شخص انسان شریفی است. مترادف های این واژه عبارتند از ؛ با شرف، بزرگوار، ارجمند، شرافتمند ، اصیل، سرافراز، عالی قدر، با نجابت، مجید، نبیل، عفیف، نجیب، محترم، مجید و کریم و همچنین متضاد این واژه نیز وضیع و بی شرف است.
واژه شریف در فرهنگ معین به معنی ؛ پاک نژاد، بزرگوار، گهری و بلند قدر است. لغت نامه دهخدا نیز این واژه را به معنی ؛ مرد بزرگ قدر، مرد دارای شرف ، مرد دارای بزرگی در دین و دنیا، مرد علو قدر و مرد علو مرتبه آورده است.
واژه شریف در فرهنگ عمید به معنی دارای شرف، بزرگوار، بلند قدر، صاحب شرف و شرافتمند می باشد. فرهنگ واژه های فارسی سره این واژه را به معنی؛ بزرگمنش، و از نام های ایرانی پسرانه به معنی آقا، ارجمند، عالی و ارزشمند است و همچنین نام کوهی در عربستان می باشد