هم خانواده کلمه جامع؛ کامل، مستوفا، مشروح، مفصل، تمام، کامل می باشد. جامع یک واژه عربی است که برابر پارسی آن فراگیر، فراخ، گردآور است. در اصطلاح فقهی و اصولی علتی را که مشترک بین اصل و فرع باشد جامع می نامند. کلمه جامع در فرهنگ لغت عمید به معنی همه چیز تمام و کامل است.
به معنی جمع کننده، گردآورنده و فراهم آورنده نیز در فرهنگ لغت عمید آمده است. جامع، اسم مسجد بزرگ هر شهر است که در آن نماز می خوانند. مترادف کلمه جامع، تام، فراگیر، کامل، مشروح و مفصل است. متضاد کلمه جامع، ناقص است.
جامع در فرهنگ فارسی هوشیار به معنی گردآورنده، فراهم آورنده و یکی از نامهای خدای تعالی است و در فرهنگ فارسی آزاد به معنای جامع، جمع کننده، گردآورنده، واجد، دارنده، تمام و کمال و کامل است.
در اصطلاح محدثان، کتابی را که احادیث به ترتیب ابواب فقه یا به ترتیب حروف تهجی مدون شده باشد جامع می گویند. به سی جزء قرآن که در یک جلد تدوین شده باشد قرآن جامع می گویند.
به علاوه آنکه در اصطلاح منطقی، حدی را که شامل تمام افراد معرف باشد، جامع نامند. متکلمان و علماء اصول نیز جامع را به معنی مذکور در باب تعاریف به کار می برند.
در علم بیان و بدیع، جامع را به چند معنی به کار می بر ند: اول، آنچه طرفین استعاره (مشبه و مشبه به) در آن مشترک باشند که در باب تشبیه همان را وجه گویند. دوم: یک قسم ایجاز باشد. سوم: آنچه میان دو لفظ خواه جمله باشد خواه مفرد در قوه مفکره از طریق عقل یاوه.
همچنین جامع، اسم روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اهواز در استان خوزستان است.
جامع آدمیت از انجمن های شبه فراماسونری ایران در دوره مشروطیت بود که توسط عباسقلی خان قزوینی-مشهور به آدمیت- از ارادتمندان میرزا ملکم خان و از اعضای انجمن تعطیل شده مجمع آدمیت تشکیل شد.
مطالب پیشنهادی :
هم خانواده و مترادف کلمه طولانی چیست؟
هم خانواده و مترادف کلمه اطراف چیست؟