هم خانواده کلمه خلاص؛ مستخلص و اخلاص و استخلاص است.
واژه خلاص ریشه در زبان عربی دارد و معادل آن در زبان فارسی رها و آسوده شدن است. واژه خلاص زمانی به کار گرفته می شود که شخص از مهلکه یا از عذابی رها و آسوده شود. واژه خلاص نیز در فارسی قدیم به معنی خالص بودن چیزی هست.
مترادف های واژه های فارسی خلاص کلماتی چون؛ ول، مستخلص، مرخص، فارغ، رها، آسوده، آزاد، نجات، رهایی و استخلاص است. متضاد این واژه نیز ؛ اسیر، درگیر و گرفتار می باشد.
واژه خلاص در فرهنگ معین به معنی؛ رستگاری، رهایی و رهایی یافتن است. در لغت نامه دهخدا نیز واژه خلاص را به معنی ؛ نجات دهنده، رها کننده و آزاد کننده می داند. فرهنگ عمید نیز این واژه را به معنی ؛ نجات یافتن، نجات، رهایی، صمیمیت و رهایی یافتن آورده است.
در فرهنگ واژه های فارسی سره نیز واژه خلاص را به معنی؛ رها و در فرهنگ واژه های فارسی هوشیار نیز به معانی ؛ رها شدن، رهیدن، آزاد شدن از زندان و بردگی و یا کار های سخت اشاره کرده است