حتما شما بارها از کودکی تا سنین بالاتر کلمه تربیت را به کرات شنیده اید. این کلمه در فرهنگ پارسی برابر با پرورش و فرهیختن می باشد و مترادف آن پرورش، تادیب، تعلیم، تهذیب، فرهنگ، فرهیختگی، نزاکت، پروراندن، پروردن، پرورش دادن می باشد.
رحلت که بیشتر در دانشنامه اسلامی کاربرد گسترده دارد و برای فوت و از دنیا رفتن ائمه و حضرات استفاده می شود در فرهنگ فارسی به معنی از جهان رفتن، مردن و مرگ می باشد و مترادف آن کلماتی از قبیل حرکت، درگذشت، فوت، مردن، مرگ، موت، نزع، وفات، سفر، کوچ، کوچیدن، مهاجرت، نهوض، توقف، حضر هستند متضاد کلمه ولادت است.
هنر در فرهنگ فارسی جایگاه ویژه ای دارد و این کلمه در بین قشر هنرمند حرف اول را میزند. اما تا به حال به معنی این کلمه دقت کرده اید. شاید در بین بیشتر افراد رشته های هنری نظیر نقاشی، خوانندگی، نوازندگی، طراحی و ... را به عنوان معنی هنر بیان کنند. اما در واقع هنر در فرهنگ فارسی به معنی پیشه، صنعت، فن، کار نمایان و برجسته می باشد و تمامی این مواردی که افراد به عنوان هنر می شناسند در واقع پیشه هنری هستند.
عاجز در فرهنگ فارسی بیشتر در زمان مشکلات و ناتوانی ها بیان می شود. این کلمه در فرهنگ پارسی به معنی درمانده، بیچاره، زبون و ناتوان معنی شده است. در فرهنگ دهخدا به معنی سست و ناتوان است و در فرهنگ نامه معین به معنی ناتوان و ضعیف، عجز و فلج می باشد. در لغت نامه عمید هم به معنی سست و ناتوان، درمانده، خسته، عاجز شدن و ... می باشد.
کلمه تحسین که بیشتر در تعریف و تمجید به کار می رود در فرهنگ نامه فارسی به معنی آفرین باد، آفرین گفتن، ستایش، ستایش کردن، ستودن، شاباش و نکوداشت می باشد. مترادف های زیادی برای این کلمه وجود دارد که شامل کلماتی از قبیل آفرین خوانی، تعریف، تمجید، ثنا، ستایش، مدح، مدیحه، آفرین، مرحبا، اعجاب، آفرین گفتن، ستایش کردن، ستودن و نیک شمردن می باشد. متضاد های این کلمه: تنقید، انتقاد، تفبیح هستند.
ریشه کلمه اتحاد کلمه وحد است و در فرهنگ نامه پارسی به معنی همبستگی، هماهنگی، یکپارچگی و یگانگی می باشد. این کلمه در انواع فرهنگ نامه ها معنی شده است. در لغت نامه دهخدا برای کلمه اتحاد معانی زیادی بیان شده که برخی از این معانی یگانگی داشتن، یکرنگی، یکدلی، یک جهتی و ... می باشد.
قبل از اینکه بخواهیم هم خانواده های کلمه استعداد را بیان کنیم بهتر است با معانی ان در فرهنگ لغت های مختلف آشنا شویم. این کلمه در فرهنگ فارسی بسیار پرکاربرد می باشد و به معنی توانایی، توانایی کار، توانش، درون داشت و شایستگی می باشد. اکنون به بررسی معنی این کلمه در سه فرهنگ نامه معتبر می پردازیم.
حتما در مکالمات روزمره و در کتاب های درسی و دانشگاهی کلمه مشغول را زیاد دیده اید. این کلمه در فرهنگ نامه فارسی به معنی سرگرم، دست اندرکار، در کار و دست به کار می باشد. که خود کلمه اصلی کاربرد و عمومیت بیشتری دارد و متضاد آن کلماتی از قبیل آزاد و بیکار می باشد.
کلمه رضا در واقع یک اسم عربی می باشد در فرهنگ فارسی و عربی این اسم پسرانه رواج بسیاری دارد. معنی فارسی آن خشنود، خرسند، خوشدل، خرسندی است و مترادف آن کلماتی نظیر تراضی، خشنود، خوشحال، خوشدل، راضی، رضایت، قانع، قبول، مجاب، موافقت، همداستانی هستند.
زبان ها دائما در حال تعامل با یکدیگر هستند و واژگانی را بین خود انتقال می دهند. زبان فارسی جز شیرین ترین زبان های دنیاست. این زبان هم از قاعده ی مزبور مستثنی نیست و کلماتی را با زبان های دیگر تعامل می دهد. امروز می خواهیم به بررسی واژه دقت بپردازیم. این واژه از آن دست کلماتی است که در طی گذر سالیان دراز، معنی آن دچار اندکی تغییر و تحول شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا به ذکر دقیق این معانی بپردازیم.
باران : اعلام = اعلامیه ، علامت
